حمایت حقوق ثبت اختراع، در نظام حقوقی ایران

در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با حمایت از حقوق ثبت اختراع در نظام حقوقی ایران صحبت کنیم .

اما ابتدا این پرسش وجود دارد که اختراع چیست ؟ در مقالات قبلی مفصلا به تعریف و بیان اختراع پرداخته ایم ، اما برای اینکه یاداوری برای شما عزیزان شود یک بار دیگر به اختصار اختراع را شرح می دهیم .

اختراع چیست ؟

اختراع حاصل فکر فرد و یا افرادی است که برای اولین بار یک فرایند و یا فراورده خاص را ارائه می دهد و باعث حل شدن مشکلی در عرصه های مختلف از قبیل : حرفه ، صنعت ، فناوری و ... می شود . در نهایت نیز یک محصول جدید را ارائه می دهد .

اختراعاتی قابل ثبت هستند که ابتکار جدید داشته باشند و همچنین دارای کاربرد های صنعتی باشند . منظور از ابتکار جدید نیز این می باشد که محصولی که بر اساس اختراع تولید شده است ، قبلا در صنعت و فن وجود نداشته باشد و در صنعت نیز کاربرد داشته باشد .

حمایت حقوق ثبت اختراع، در نظام حقوقی ایران :

منظور از حقوق مادی اختراع عبارت است از : تولید فراورده ها و کالاهای اختراع ، عرضه محصولات اختراع شده برای فروش ، نگهداری و ذخیره سازی محصولات تولید شده برای عرضه به بازار فروش ، صادرات و واردات .

تمامی این حقوق به صورت انحصاری به شخص مالک اختراع یعنی کسی که آن را اختراع کرده است ، تعلق دارد . لازم به ذکر است که شخص مخترع می تواند اختراع خود را به صورت کامل و یا بخشی از آن را به شخص دیگری واگذار کند و یا حتی می تواند اجازه بهره برداری از اختراع خود را به صورت کامل و یا بخشی از آن را به شخص دیگری اعطا کند .

نکته دیگری نیز که در این خصوص وجود دارد این می باشد که شخص مخترع می تواند بر اساس وصیت اختراع خود را بعد از فوت به شخص دیگری واگذار کند و حق بهره برداری از اختراع خود را بعد از فوتش برای شخص دیگری وصیت کند . یا به عبارت دیگر باید گفت در صورت فوت مخترع حقوق مادی مربوط به اختراع آن شخص به ورثه او تعلق پیدا می کند .

تمامی اقسام حقوق اعم از حقوق مادی و معنوی در صورتی ارزش واقعی پیدا می کنند که از طرف یک قدرت عمومی پشتیبانی شود و مورد حمایت قرار گیرد .

روش تعلق حق اختراع ثبت شده :

1-    حقوق مربوط به اختراع ثبت شده به شخص مخترع تعلق دارد .

2-    در صورتی که افرادی به طور مشترک یک محصول را اختراع کرده باشند ، حقوق مربوط به اختراع به صورت مشترک به آنها تعلق پیدا می کند .

3-    چنانچه چند نفر به صورت همزمان اختراعی را انجام داده باشند ، دراین صورت شخصی که زودتر برای ثبت اختراع اقدام کرده باشد موفق می شود تا اختراع را به نام خود به ثبت رساند .

4-    حقوق مربوط به اختراع ثبت شده قابل انتقال می باشد .

5-    در صورتی که اختراع بر اساس یک استخدام و یا عقد یک قرارداد صورت گرفته باشد ، حقوق مادی مربوط به آن به کارفرما تعلق پیدا می کند ، مگر اینکه در قرارداد به شکل دیگری شرط گذاری شده باشد .