استانداردهای ملی به دوصورت می باشد یا استاندارد اجباری است و یا به صورت تشویقی
تولید و عرضه کالایی که اجرای استاندارد آنها به موجب قانون اجباری اعلامشدهرا استاندارد اجباری گفته می شود. به طور مثال محصولات صنایع غذایی استاندارد اجباری دارند و نشان استاندارد بر روی بستهبندی این محصولات الزامی می باشد .
مراحل اخذ استاندارد ملی
راهنمای دریافت پروانه استاندارد اجباری
متقاضی باید دارای مجوز فعالیت مطابق با فرآورده ای که واحد قصد تولید آن را دارد باشد مانند پروانه فعالیت یا جواز کسب (پروانه کسب)
داشتن مجوز صنایع و یا جواز اتحادیه برای دریافت پروانه استاندارد الزامیست و بدون داشتن آن پروانه صادر نخواهد.
داشتن فضا و امکانات کافی برای خط تولید و کنترل کیفیت یکی دیگر از الزامات می باشد ولی لزوما مالک کارخانه بودن و یا تمامی محصول را بصورت کامل تولید نمودن اجباری نیست بدین معنا که واحد می تواند یک خط کوچک مونتاژ نهایی داشته و قطعات را از بازار و یا سایر واحدهای تولیدی خریداری نماید.
ارایه در خواست کتبی مبنی بر تقاضای دریافت پروانه استاندارد از اداره کل استاندارد استان مربوطه مبنی بر دریافت اجازه تولید آزمایشی و نمونه برداری از خط تولید که معمولا بسته به نوع فراورده در تعداد محدود به واحد اجازه تولید داده می شود و واحد تولیدی به هیچ عنوان حق عرضه کالای تولید شده به بازار را تا دریافت پروانه ندارد.
تهیه استاندارد ملی مربوط به کسب و کار با مراجعه به سازمان استاندارد و مطلع شدن از شماره کتاب استاندارد ملی
طی یک نامه کتبی استخدام یا معرفی کارشناس کنترل کیفیت توسط واحد تولیدی مربوطه می که باید دارای شرایط لیسانس در رشته اعلامی توسط موسسه استاندارد باشد.
ثبت علامت تجاری در اداره کل ثبت علائم کشور و ارایه تصدیق مالکیت علامت تجاری به اداره استاندارد
واحد تولیدی می بایست متناسب با نوع محصول و آزمونهای مربوطه در محل تولید آزمایشگاه مجهز به تستر ها و دستگاههای آزمون تخصصی آن محصول را تهیه نموده و محل مناسبی را به تاسیس آزمایشگاه کنترل کیفیت اختصاص دهد که در حین دریافت پروانه استاندارد و پس از دریافت ، مسئول کنترل کیفیت در آن کیفیت کالا را کنترل نماید ،کامل بودن و کالیبره بودن تجهیزات می بایست به تایید اداره استاندارد برسد.
تدوین نظامنامه کنترل کیفیت از مجموعه باید ها و نباید ها و دستورالعمل های کنترل کیفیت برای تولید فراورده ها در محل تولید به منظور ایجاد قوانین درون سازمانی برای کنترل مستمر کیفیت و افزایش راندمان و رسیدن به کیفیت پایدار
واحدهای تولیدی پس از دریافت پروانه استاندارد ملی ایران در بازدیدهای دوره ای و نمونه برداری از انبار و یا خط تولید و یا بازار فروش کنترل شده و در صورت عدم تطابق محصول با استاندارد پروانه استاندارد صادره باطل خواهد شد ، معمولا اعتبار پروانه استاندارد یک سال بوده و واحد تولیدی موظف است همه ساله نسبت به تمدید پروانه و واریز وجه اعتبار اقدام نماید.