شرکت مدنی چیست؟+نحوه ثبت آن و شرایط مورد نیاز

در حقوق مدنی شرکت در دو معنای عام و خاص بکار رفته است:

شرکت در معنی عام عبارت است از عقدی که در آن طرفین عقد سرمایه و همچنین کار خود را برای رسیدن به سود و ضافعی خاص جمع آوری می کنند و در معنی خاص شرکت یکی از عقود معینی است که همراه با اشاعه در حق مالکیت ایجاد می شود.شرکت مدنی یکی از عقود معینه وبه همین جهت قانون مدنی بحث شرکت را در باب عقود آورده است.

تعریف شرکت مدنی

در واقع شرکت مدنی به شرکتی می‌گویند که در آن بر اساس یک قرارداد مابین دو یا چند نفر به دلیل فعالیت های مشترکی که با یکدیگر دارند کسب درآمدی صورت می گیرد. این نوع شرکت ها می توانند برای انجام یک حرفه و شغل خاص و یا صنعت برای خرید و فروش یا کسب و کار ایجاد شده باشند. در شرکت های مدنی سهم سود و زیان برای طرفین قرارداد بصورت مساوی می باشد اگرچه در مواردی اگر سهم یکی از طرفین در شرکت بیشتر باشد سهم به صورت مساوی نمیتواند باشد. شرکت مدنی همان طورکه از نامش پیداست تابع قانون مدنی است. ماده ۵۷۱ تا ۶۰۶ قانون مدنی به تعریف و ویژگی های شرکت های مدنی پرداخته است. نکته قابل توجه که در باره شرکت های مدنی وجود دارد این است که شرکت های مدنی برعکس شرکت های تجاری ملزم به ثبت در مرجع ثبت شرکت ها نمی باشند.

 

 در قانون مدنی ماده مستقلی به وضوح و صراحت که تعریف عقد شرکت را تعریف کند به چشم نمی خورد.

ماده 571 ناظر به تعریف اشاعه محض است .

علاوه بر عقد شرکت که موضوع مواد 571 به بعد قانون مدنی می باشد عقد مضاربه فرارعه و مساقات هم از مصادیق شرکت به حساب می آید.

از ملاحظه ماده 571 قانون مدنی فهمیده می شود که شرکت حالتی است که در آن چند نفر به طور مشاع مالک مال واحدی هستند یعنی هر کسی در جزء جزء مال دارای حق مالکیت هستند و دارای حق می باشند.

در شرکت مدنی ارتباط شخصیتی شرکا با مال مشاع محو نمی شود(نادیده گرفته نمی شود) در حالی که در شرکت تجاری شخصیت جمعی شرکاء که از آن به شخصیت حقوقی تعبیر می شود مالک مال می گردد. در شرکت مدنی فرض بر این است که اموال شرکا به خودشان تعلق دارد و سود و زیان ناشی از اداره شرکت به خود ایشان برمی گردد.

 حتما بخوانید: انواع شرکت های تجاری در ایران

انواع شرکت مدنی

پس از توضیح در خصوص اینکه مفهوم و اوصاف شرکت مدنی چیست، در این بخش از مقاله، قصد داریم درباره انواع شرکت مدنی، صحبت کنیم. از نظر قانون گذار، شرکت مدنی، به دو نوع تقسیم می شود؛ شرکت مدنی قهری و شرکت مدنی اختیاری که در زیر، به طور جداگانه، هریک را توضیح خواهیم داد.

شرکت مدنی قهری: منظور از شرکت مدنی قهری، شرکتی است که به واسطه ارث یا به واسطه امتزاج (مخلوط شدن) غیر ارادی، محقق می گردد. به عنوان مثال، دو یا چند نفر، به واسطه امری نظیر ارث، به صورت مشاعی، در یک مال، شریک شوند.

 شرکت اختیاری : منظور از شرکت مدنی اختیاری، شرکتی است که بر اثر قرارداد یا عقد یا امتزاج اختیاری، میان چند نفر، تحقق یابد و بدین سبب، افراد، در یک مال واحد، به نحو مشاعی، مالکیت و شراکت پیدا کنند. مانند اینکه با توافق، اقدام به خرید یک زمین کشاورزی نمایند و یا با توافق، محصولات کشاورزی خود، نظیر گندم را با یکدیگر، مخلوط کرده و در یک انبار، نگهداری نمایند. 

 

احکام شرکت مدنی به صورت زیر می باشد:

    1-  در نفع و ضرر به نسبت سهم خواهد بود زیرا در شرکت مدنی ،تجارت و خرید و فروش نیست.هرکدام از شرکا نسبت به سهم خود در سود و زیان سهیم می باشد مگر اینکه برای یک یا چند نفر در مقابل عملی که انجام می دهد سهم زیادتری منظور شده باشد.

    2-  دریافت ثمن و الاجاره به نسبت سهم:در صورت فروش یا اجاره اموال شرکت هر یک از شرکا به نسبت سهم خود مستحق خواهد بود.

 

شرکت مدنی در دوحالت منحل می شود:

   1- در صورت فوق یا مجوز شدن یکی از شرکا

                  
  2- در صورت تمام شدن ماذونیت یا رجوع از آن در صورت امکان رجوع

 

جمع بندی

تعریف شرکت مدنی: شرکت مدنی به توافقی اشاره دارد که چند نفر برای انجام فعالیت‌های مشترک و کسب درآمد مشترکی با یکدیگر ایجاد می‌کنند.

شرکت مدنی قهری و اختیاری: شرکت مدنی به دو دسته تقسیم می‌شود؛ شرکت مدنی قهری که به دلیل ارث یا امتزاج غیر ارادی ایجاد می‌شود، و شرکت مدنی اختیاری که بر اثر قرارداد یا امتزاج اختیاری ایجاد می‌شود.

احکام شرکت مدنی: در شرکت مدنی، سهم سود و زیان برای شرکا بر اساس نسبت سهم آنها تقسیم می‌شود. همچنین، در صورت فروش یا اجاره اموال شرکت، نیز به نسبت سهم هر شرکا تقسیم می‌شود.

پایان شرکت مدنی: شرکت مدنی ممکن است در صورت فوق یا مجوز دادن به یکی از شرکا یا تمام شدن ماذونیت در صورت امکان رجوع به پایان برسد.

 

سوالات متداول

 

1- شرکت مدنی چیست؟

شرکت مدنی به معنای مشارکت حقوق افراد متعدد در مال واحد به نحو اشاعه می باشد که جزئیات و توضیحات آن در متن مقاله ارائه شده است.

2- نحوه اداره شرکت مدنی چگونه است؟

نحوه اداره شرکت مدنی کاملا تابع اراده شرکا خواهد بود که جزئیات و توضیحات این امر در متن مقاله ارائه شده است.

3- انواع شرکت مدنی کدام است؟

شرکت مدنی اختیاری و شرکت مدنی قهری انواع شرکت مدنی هستند که جزئیات و توضیحات این امر در متن مقاله ارائه شده است.