سهام وثیقه، سهامی است که به منظور تضمین خسارات احتمالی که ممکن است توسط مدیران به شرکت وارد شود، استفاده میشود. این سهام به مدیران تخصیص داده میشود تا مسئولیتهای خود را به درستی انجام دهند و از هرگونه سوء استفاده جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: خرید و فروش شرکت سهامی عام
سهام وثیقه دارای ماهیت مستقل از عقد رهن است. این سهام برای تضمین عملکرد مدیران و جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی اختصاص داده میشود. مدیران شرکت باید صاحب سهام وثیقه باشند، اما اگر مدیرعامل خارج از سهامداران باشد، الزام به داشتن سهام وثیقه شامل او نمیشود.
سهام وثیقه تا زمانی که تحت وثیقه شرکت است، قابل نقل و انتقال نیست. اما پس از پایان دوره تصدی مدیر و در صورت عزل یا تصفیه حساب، مدیر میتواند این سهام را منتقل کند.
انتقال سهام قهری به معنای انتقال سهام متوفی به وراث قانونی بر اساس گواهی حصر وراثت است. این فرآیند منجر به صدور گواهینامههای نقل و انتقال به نام وراث میشود.
حتما بخوانید: نقل و انتقال سهام در شرکت
مطابق ماده 110 اصلاحیه قانون تجارت، اشخاص حقوقی میتوانند با نمایندگی اشخاص حقیقی به عضویت هیأت مدیره شرکتها انتخاب شوند. در این حالت، مسئولیتهای مدنی بر عهده شخص حقیقی عضو هیأت مدیره است. به همین دلیل، نگهداری تعداد لازم از سهام متعلق به سرمایهگذاری شخص حقوقی عضو هیأت مدیره بهعنوان سهام وثیقه کافی است.
نماینده شخص حقوقی در برابر اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی دارد. این مسئولیت شامل تمامی موارد از جمله:
موسسه حقوقی تکسفیر، همراه شما در تمامی مراحل حقوقی و قانونی شرکتها.
مطابق شرایط زیر، مدیر موظف است تا تعداد لازم از سهام وثیقه را طی مدت یک ماه تکمیل یا تهیه نماید:
عدم داشتن سهام وثیقه در زمان منصوب شدن به سمت مدیریت: در صورتی که مدیر در زمان تصدی مسئولیت، تعداد سهام مورد نیاز به عنوان سهام وثیقه را نداشته باشد.
افزایش سهام وثیقه در اساسنامه شرکت: هرگاه میزان سهام وثیقه مورد نیاز بر اساس اساسنامه شرکت افزایش یابد.
انتقال قهری سهام وثیقه: در صورتی که سهام وثیقه به صورت قهری به شخص دیگری واگذار شود.
بیشتر بخوانید: خرید و فروش شرکت بازرگانی
در صورتی که مدیر پس از گذشت یک ماه، مقدار مورد نیاز از سهام وثیقه را تأمین نکند، مستعفی (استعفای اجباری بدون نیاز به رای دادگاه) محسوب میشود. از آن پس، برگزاری جلسات هیئت مدیره بدون حضور و نظر او معتبر است.
سهام وثیقه پس از پایان همکاری مدیر با شرکت، پس از تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان دوره مالی شرکت آزاد میشود.
در صورت عزل یا استعفا از مدیریت، سهام وثیقه او تا پایان تصویب ترازنامه و بررسی حساب سود و زیان، در صندوق شرکت باقی میماند و پس از آن آزاد خواهد شد.
جمعبندی
سهام وثیقه در شرکتها برای تضمین عملکرد صحیح مدیران و جلوگیری از سوء استفادههای آنها تخصیص داده میشود. این سهام غیرقابل انتقال و با نام هستند و تا زمانی که مدیر تحت وثیقه شرکت است، در صندوق شرکت نگهداری میشوند. در صورت خسارت به شرکت ناشی از عملکرد مدیران، جبران آن از محل سهام وثیقه انجام میشود.
سوالات متداول
چه ویژگیهایی برای سهام وثیقه در نظر گرفته میشود؟
سهام وثیقه غیرقابل انتقال و با نام هستند. این سهام باید تعداد لازم در اساسنامه شرکت تعیین شده را برای حق رای داشته باشند.
در چه زمانی سهام وثیقه آزاد میشوند؟
سهام وثیقه پس از پایان دوره تصدی مدیر و تأیید ترازنامه و حساب سود و زیان دوره مالی شرکت، آزاد میشوند.
چه شرایطی برای افزایش سهام وثیقه مدیر وجود دارد؟
افزایش سهام وثیقه لازم است اگر مدیر در زمان تصدی مسئولیت، تعداد سهام مورد نیاز را نداشته باشد یا اگر افزایش سهام وثیقه در اساسنامه شرکت تصمیم گرفته شده باشد.
چه تدابیری برای مسئولیت عدم تکمیل سهام وثیقه تدابیر گرفته شده است؟
در صورت عدم تأمین مدیر مورد نیاز از سهام وثیقه تا پایان مهلت یک ماه، او مستعفی (استعفای اجباری بدون نیاز به رای دادگاه) محسوب میشود و جلسات هیئت مدیره بدون حضور و نظر او معتبر خواهند بود.