انواع شرکت ها

در زمان ثبت شرکت نیاز است تا شما اطلاعات کافی در رابطه با نوع شرکت و شرایط ایجاد آن را داشته باشید، به همین دلیل قبل از انجام دادن هر کاری می بایست از انواع شرکت های تجاری که وجود دارند مطلع شوید. در این مقاله از موسسه حقوقی تکسفیر شما را با انواع شرکت ها آشنا می کنیم و سپس تفاوت هر کدام از این شرکت های تجاری را ذکر می کنیم.

در واقع شرکت در لغت هم به معنای شریک بودن با فردی در انجام کاری و یا همدست شدن می باشد که می تواند بر اساس سهم هریک مقدار سهام آنرا تعیین کرد. 

تعریف شرکت می تواند به عنوان یک سازمان حقوقی که توسط یک یا چند نفر تأسیس شده و به منظور انجام یک یا چند فعالیت اقتصادی به ثبت رسیده باشد، تعبیر شود. شرکت‌ها در اکثر کشورها به عنوان یک واحد اقتصادی مستقل و با مسئولیت محدود یا بدون محدودیت شناخته می‌شوند.

شرکت چیست؟

 یک شرکت یا شرکت تجاری یک نوع سازمان حقوقی است که توسط یک یا چند شخص (یا سازمان) به منظور انجام یک یا چند فعالیت اقتصادی تأسیس شده است. این شرکت می‌تواند به صورت خصوصی یا عمومی باشد و ممکن است به منظور تولید و فروش کالاها یا ارائه خدمات به بازار، بهره‌وری از منابع، و ایجاد سود تشکیل شود.

ثبت یک شرکت به معنای قانونی شدن آن و تأسیس یک واحد اقتصادی جداگانه با حقوق و مسئولیت‌های مستقل است. این می‌تواند به شکل خصوصی یا عمومی انجام شود و ممکن است با قوانین و مقررات مختلف در هر کشور متغیر باشد.

در ایران، انواع شرکت‌ها به صورت اصولی توسط قانون تجارت ایران تعیین شده‌اند. بر اساس قوانین کشور ما، شرکت ها به هفت نوع تقسیم بندی شده اند. این هفت نوع عبارتند از: شرکت سهامی، شرکت تضامنی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت مختلط غیر سهامی و شرکت مختلط سهامی، شرکت تعاونی و نسبی. در ادامه، این نوع شرکت ها را بررسی و با یکدیگر مقایسه می کنیم.

 

شرکت سهامی

شرکت سهامی

نوع اصلی شرکت که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام می‌باشد. یعنی تعیین کنندگی میزان تاثیر یک عضو در نظرات شرکت بستگی به میزان سهم او در شرکت دارد. این شرکت‌ها به دو دسته سهامی عام و سهامی خاص تقسیم می‌شوند.

شرکت سهامی عام

شرکت سهامی عام شرکت هایی هستند که عمده سهام شرکت از طریق فروش آن در بین مردم تامین می شود. در شرکت‌های سهامی عام، موسسان تنها حق دارند 20 درصد از سهام شرکت را به خود اختصاص دهند و 80 درصد سهام بعد از دریافت مجوز از اداره ثبت شرکت‌ها به عموم مردم عرضه گردد.

شرایط لازم برای ثبت شرکت سهامی عام:

  • حداقل 5 نفر شریک و حداقل 5 نفر اعضای هیئت مدیره.
  • حداقل سرمایه اولیه 5,000,000 ریال.
  • سرمایه شرکت توسط موسسان و عموم تأمین می‌شود.
  • سهم سرمایه موسسان نباید از 20 درصد سرمایه شرکت کمتر باشد.
  • 35 درصد مبلغ باید به صورت نقدی توسط موسسان سپرده گذاری شود.
  • اظهارنامه به همراه طرح اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال می‌شود.

 

شرکت سهامی خاص

بر خلاف شرکت های سهامی عام، در شرکت‌های سهامی خاص، تمام سرمایه شرکت توسط موسسان و اعضای آن بدست می‌آید. بنابراین در شرکت های سهامی خاص تعداد اعضا کمتر از شرکت های سهامی عام می باشد.

شرایط لازم برای تاسیس شرکت سهامی خاص

  1. سرمایه شرکت در زمان تأسیس باید حداقل یک میلیون ریال باشد.
  2. تعداد حداقل مدیران در شرکت باید سه نفر باشد.
  3. تعداد سهامداران حتماً باید بیشتر از سه نفر باشد.
  4. در شرکت سهامی خاص، اوراق قرضه قابل انتشار نیست.
  5. سهام شرکت قابل معامله در بازار بورس نیست و هر نقل و انتقال سهام، نیاز به تأیید مدیران یا تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام دارد. همچنین، این شرکت مجاز به صدور اوراق قرضه نیست.
  6. در شرکت سهامی خاص، مسئولیت هر صاحب سهام تا مبلغ اسمی سهام محدود است، و کل سرمایه توسط موسسین باید تأمین شود (بر اساس ماده 4 لایحه اصلاح قانون تجارت).

بیشتر بخوانید: ثبت شرکت سهامی خاص

شرکت‌ تضامنی

طبق ماده 116 قانون تجارت، شرکت تضامنی یک نوع شرکت است که تحت یک اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. در صورتی که اموال شرکت برای پرداخت دیون کافی نباشد، هر یک از شرکاء مسئول پرداخت کلیه بدهی‌ها و تعهدات شرکت می‌باشد. در صورتی که توافقی غیر از این در میان شرکاء انجام شود، این توافق از نظر قانون ارزشی نخواهد داشت.

در مواجهه با بدهی شرکت، طلب‌کار مجاز به مطالبه طلب خود از هر یک از شرکاء است و این مطالبه از سوی یک شریک مانع از درخواست طلب از سایر شرکاء نمی‌شود. اگر یکی از شرکاء بدهی را پرداخت کند، او مجاز به مراجعه به یکی از شرکاء دیگر و درخواست جبران زیان به تناسب سهم آنها در شرکت می‌باشد.

مدارک لازم جهت ثبت شرکت تضامنی

همچنین ممکن است نیاز به مجوز از مراجع ذی‌صلاح هم وجود داشته باشد. این نوع شرکت، به دلیل مسئولیت تضامنی، اعتبار زیادی در نظر مشتریان دارد و انتخاب شرکاء در زمان تأسیس به اعتماد و دقت زیادی نیاز دارد.

 

 

شرکت با مسئولیت محدود

شرکت مسئولیت محدود

 شرکت با مسئولیت محدود نوعی از شرکت‌هاست که توسط دو یا بیشتر افراد به منظور دستیابی به اهداف تجاری تشکیل می‌شود. در این نوع شرکت، هر یک از شرکا بدون تبدیل سرمایه خود به سهام، مسئولیت محدودی در قبال قرض‌ها و تعهدات شرکت دارند.

مهمترین ویژگی این نوع شرکت این است که عبارت "مسئولیت محدود" باید به نام شرکت افزوده شود. همچنین اسم شرکت نباید حاوی نام هیچکدام از شرکا باشد؛ زیرا اگر چنین باشد، شریکی که اسم او در اسم شرکت ذکر شده است، مسئولیت تضامنی نسبت به اشخاص ثالث را خواهد داشت.

تاسیس چنین شرکتی نیازمند هوشمندی در انتخاب نام و اطلاعات شرکاء است تا هر کدام از آنها در مواجهه با امور مالی و حقوقی شرکت، مسئولیت محدود خود را به‌خوبی درک و اجرا کنند.

 

مدارک لازم برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود:

  • دو نسخه از اسناد شناسایی سهامداران
  • دو رونوشت از شرکت‌نامه
  • گواهی عدم سو پیشینه اعضای هیات مدیره
  • دو رونوشت از اساسنامه شرکت
  • دو نسخه تقاضانامه
  • رونوشت از انتخاب اسم برای شرکت و فیش پرداختی
  • نسخه اصلی از جواز فعالیت شرکت
  • نسخه اصلی وکالت‌نامه
  • دو عدد رونوشت صورتجلسه هیات مدیره
  • دو رونوشت جلسه انجمن عمومی تاسیس‌کننده
 

شرکت مختلط غیرسهامی و سهامی

  قانون تجارت ایران تشکیل دو نوع شرکت مختلط را مجاز می‌داند: شرکت مختلط سهامی و شرکت مختلط غیرسهامی.
  • شرکت مختلط سهامی:

    • تشکیل شده از حداقل دو شریک (یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود).
    • دارای نام مخصوصی برای امور تجارتی است.
    • بدون انتشار سهام تشکیل می‌شود.
    • شریک ضامن مسئولیت تادیه کلیه قروض و تعهدات شرکت را برعهده دارد.
  • شرکت مختلط غیرسهامی:

    • تشکیل شده از حداقل دو شریک (یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود).
    • دارای نام مخصوصی برای امور تجارتی است.
    • بدون انتشار سهام تشکیل می‌شود.
    • دارای شخصیت حقوقی با حقوق و تکالیفی مشابه به افراد حقیقی است.
 بیشتر بخوانید: اقدامات بعد از ثبت شرکت
 
مدارک لازم برای تاسیس شرکت مختلط سهامی و غیرسهامی:
  1. یک نسخه مصدق از شرکت‌نامه
  2. یک نسخه مصدق از اساسنامه (اگر موجود باشد)
  3. اسامی شرکت یا شرکای ضامن که سمت مدیریت دارند.

 

شرکت نسبی

نام شرکت نسبی به میزان مسئولیت شرکای آن گرفته شده است. در این نوع شرکت، مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه وارد شده توسط آنها است. به عبارت دیگر، هر شریک در صورتی که دارایی شرکت نسبی برای تادیه تمامی قروض پس از انحلال و تصفیه کافی نباشد، به نسبت به سرمایه خود در مواجهه با طلبکاران مسئولیت مدنی دارد. حداقل تعداد شرکا در این نوع شرکت دو نفر می‌باشد.

برای روشن‌تر شدن این مفهوم، به عنوان مثال: اگر شخص الف 10 درصد از کل سرمایه را به عنوان سهم خود در شرکت نسبی وارد کرده باشد، او تا حدود همان 10 درصد مسئول پرداخت بدهی‌ها و تعهدات شرکت می‌باشد.

توجه:

  • این ساختار نشان از حداقل دو نفر شریک در شرکت نسبی دارد.

شرایط شرکت های نسبی

حداقل تعداد شرکاء برای تأسیس یک شرکت نسبی حداقل 2 نفر است، به این معنا که مطابق ماده 20 قانون تجارت، حقیقتاً دو نفر حقیقی یا حقوقی می‌توانند اعضای این نوع شرکت باشند. ملاک "نفر" در اینجا شامل افراد حقوقی نیز می‌شود، طبق ماده 588 قانون تجارت.

مسئولیت اعضای شرکت نسبی نسبت به اشخاص ثالث همانند مسئولیت اعضای شرکت‌های تضامنی در مقابل یکدیگر می‌باشد. این بدان معناست که هر یک از شرکاء در معرض مسئولیت قرار می‌گیرد و مسئول پرداخت تعهدات شرکت نسبی نسبت به اشخاص ثالث است.

اصولاً، شرکت‌های نسبی از همان قواعدی پیروی می‌کنند که برای شرکت‌های تضامنی صدق می‌کند. این شامل مقررات و قوانین مربوط به تشکیل، عملکرد و حقوق و تعهدات اعضا است که در قانون تجارت تعیین شده‌اند.

 
 

 شرکت تعاونی

 شرکت تعاونی

یکی از انواع شرکت‌های تجاری، شرکت‌های تعاونی هستند که در اهداف و عملکرد خود از سایر شرکت‌های سهامی، عام و خاص، نسبی و غیره متمایز می‌شوند. در حالی که شرکت‌های سهامی به منظور کسب سود و بهره‌وری بیشتر فعالیت می‌کنند، شرکت‌های تعاونی هدف اصلی خود را در کمک به بهبود وضع اقتصادی و رفاه شرکاء، و تأمین حوائج و نیازمندی‌های خاص آنها می‌بینند.

شرکت تعاونی یک نوع شرکت تجاری است که بین افراد حقیقی به منظور فعالیت در زمینه‌های مربوط به تولید و توزیع، براساس اهداف مصرح در قوانین بخش تعاونی تأسیس می‌شود. این نوع شرکت با تشکیل گروهی از افراد با هدف کمک به بهبود وضع اقتصادی و ارتقاء رفاه شرکاء، و همچنین تأمین حوائج و نیازمندی‌های خاص آنها، اقدام به فعالیت می‌نماید. معمولاً در شرایطی تشکیل می‌شود که وضعیت اقتصادی دچار آشوب و نامساعد باشد و به دلیل تورم و گرانی قدرت خرید مردم کاهش یابد. بنابراین، این شرکت‌ها به منظور ارائه خدمات، تولید و ارائه امکانات رفاهی، افراد با درآمد کم را در اختیار خود قرار می‌دهند.

شرایط عضویت در شرکت های تعاونی

 برای عضویت در این شرکت‌ها باید به شرایط زیر دقت شود:

  1. تابعیت ایرانی: فرد برای عضویت باید تابع ایران باشد.

  2. عدم محجوریت و نداشتن ممنوعیت قانونی: عضویت مستلزم عدم داشتن ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های قانونی می‌باشد.

  3. خرید حداقل سهام: عضوان باید حداقل میزان سهام مشخصی را خریداری کنند که در اساس‌نامه ذکر شده است.

  4. متعهد شدن به رعایت مقررات اساس‌نامه: افراد باید تعهد کنند که مقررات و ضوابط اساس‌نامه شرکت را رعایت خواهند کرد.

  5. رعایت مقررات اساس‌نامه: عضوان موظف به رعایت تمامی مقررات و قوانین اساس‌نامه شرکت هستند.

  6. عدم عضویت در تعاونی‌های مشابه: اعضا نباید همزمان در تعاونی‌های مشابه عضو باشند.

همچنین، میزان سرمایه شرکت تعاونی قابل تغییر و نامحدود است.

انواع شرکت‌های تعاونی از نظر نوع عضویت:

  1. تعاونی عام: در این نوع شرکت، هر کسی می‌تواند به صورت آزادانه عضو شود، و موسسین ملزم به تأمین بخشی از سرمایه اولیه و افزایش سرمایه برای خرید عمومی هستند.

  2. تعاونی خاص: در این نوع شرکت، عضویت تنها برای گروه خاصی از افراد مثل کارگران، دانشجویان یا کارمندان مخصوص است و تعاونی میان افراد دارای صلاحیت و ویژگی‌های خاص تشکیل می‌شود.

 

جمع‌بندی

یک شرکت یا شرکت تجاری یک نوع سازمان حقوقی است که به منظور انجام فعالیت‌های اقتصادی تأسیس می‌شود. در ایران، انواع شرکت‌ها بر اساس قانون تجارت به هفت نوع تقسیم می‌شوند: شرکت سهامی، شرکت تضامنی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت مختلط غیرسهامی و سهامی، شرکت تعاونی، و نسبی. هرکدام از این انواع دارای ویژگی‌ها و مقررات مختلفی هستند.

  1. شرکت‌های سهامی:

    • شرکت سهامی عام: سهام عمده از طریق فروش در عموم قرار داده می‌شود.
    • شرکت سهامی خاص: سرمایه توسط موسسان و اعضای آن تأمین می‌شود.
  2. شرکت تضامنی:

    • بر اساس تعهدات تضامنی افراد تشکیل می‌شود.
    • هر شریک در مواجهه با بدهی مسئولیت تضامنی دارد.
  3. شرکت با مسئولیت محدود:

    • مسئولیت شرکاء محدود به مقدار سرمایه شریک می‌شود.
    • نیاز به تأسیس با نام حاوی نام شرکاء ندارد.
  4. شرکت مختلط:

    • دو نوع شرکت: مختلط سهامی و مختلط غیرسهامی.
    • شرکت مختلط سهامی با شرکاء ضامن و با مسئولیت محدود.
    • شرکت مختلط غیرسهامی با شخصیت حقوقی و حقوق و تکالیف مشابه به افراد حقیقی.

سوالات متداول

  1. چه نوع شرکت‌هایی در ایران وجود دارد؟

    • جواب: در ایران، شرکت‌ها به هفت نوع تقسیم می‌شوند: سهامی، تضامنی، با مسئولیت محدود، مختلط غیرسهامی و سهامی، تعاونی، و نسبی.
  2. چه ویژگی‌هایی در شرکت سهامی عام و خاص وجود دارد؟

    • جواب: شرکت سهامی عام سهام‌های خود را عمومی می‌کند، در حالی که در شرکت سهامی خاص سهام توسط موسسان و اعضای آن تأمین می‌شود.
  3.  تفاوت شرکت تضامنی با سایر انواع شرکت‌ها چیست؟

    • جواب: در شرکت تضامنی، مسئولیت تضامنی اعضا وجود دارد و هر کدام در مواجهه با بدهی شرکت مسئولیت پرداخت دارند.
  4. شرکت با مسئولیت محدود چه ویژگی‌هایی دارد؟

    • جواب: در شرکت با مسئولیت محدود، مسئولیت شرکاء تا مقدار سرمایه شریک محدود می‌شود و نام شرکاء در نام شرکت نباید حاوی شود.
  5. تفاوت شرکت مختلط سهامی و غیرسهامی چیست؟

    • جواب: شرکت مختلط سهامی با شرکاء ضامن و با مسئولیت محدود است، در حالی که شرکت مختلط غیرسهامی شخصیت حقوقی دارد و حقوق و تکالیفی مشابه به افراد حقیقی دارد.
  6. چه مدارکی برای تأسیس شرکت با مسئولیت محدود لازم است؟

    • جواب: مدارک شامل اسناد شناسایی سهامداران، شرکت‌نامه، گواهی عدم سو پیشینه، اساسنامه شرکت، تقاضانامه، انتخاب نام برای شرکت، فیش پرداختی، جواز فعالیت شرکت، و وکالت‌نامه می‌باشند.
  7. چه مواردی برای تأسیس شرکت تضامنی نیاز است؟

    • جواب: مدارک شامل تقاضانامه، شرکت‌نامه، اساسنامه شرکت، شناسنامه شرکاء، و ممکن است نیاز به مجوز از مراجع ذی‌صلاح نیز وجود داشته باشد.
  8. چه ویژگی‌هایی در شرکت مختلط سهامی و غیرسهامی وجود دارد؟

    • جواب: شرکت مختلط سهامی با شرکاء ضامن و با مسئولیت محدود است، در حالی که شرکت مختلط غیرسهامی دارای شخصیت حقوقی با حقوق و تکالیف مشابه به افراد حقیقی است.
 
  • نظرات بازدید کنندگان
avatar
محل نظر و سوالات شما...
کاراکتر مجاز است
صبر کنید ... 00:00.