سهام انتفاعی چیست؟

بر اساس ماده 65 لایحه قانونی تصویب شده در سال 1347 ، قانونگذار از استهلاک سهام به عنوان استهلاک سرمایه یاد کرده است .

سهام انتفاعی نیز به دلیل استهلاک سهام و بر خلاف سهم سرمایه ای زمانی مصداق پیدا می کند که ارزش اسمی سهام به وسیله اندوخته های اختیاری و یا توسط سود قابل تقسیم به شخصی که صاحب آن است ، پرداخت گردد . در این بخش باید توجه داشت که استهلاک سرمایه با کاهش سرمایه اشتباه گرفته نشود به عنوان مثال : اگر با در نظر گرفتن استهلاک سهام سرمایه شرکت باقی بماند و یا سهام مستهلک شده ، باطل گردد . در غیر این صورت بر اساس ماده 198 لایحه قانونی مصوبه سال 1347 ، اقدام شرکت برای خرید سهام باطل می باشد .

به جز کسانی که در زمان تصفیه شرکت نمی توانند ارزش اسمی سهام خود را دریافت کنند ، سایر اشخاصی که دارنده سهام انتفاعی هستند تمام حقوق سابق خود را حفظ می کنند .

لازم به ذکر است که قوانین ذکر شده در این لایحه قانونی قابل تغییر نمی باشد ، مگر در صورتی که شرایط بر اساس ماده 93 لایحه قانونی مصوبه سال 1347 پیش برود .

سهام موسس یک مزیت قابل انتقال می باشد که شخصی که مالک آن است ، به علت ارایه خدمات در زمان تاسیس شرکت سهامی ، امکان استفاده از منابع شرکت را پیدا می کند و یا در زمان تصفیه شرکت از بخشی از دارایی اضافه بر سرمایه که در شرکت مورد نظر باقی مانده است ، برخوردار می گردد .

نکته : در کشور فرانسه ، این نوع سهم با تصویب قانون سال 1966 ممنوع اعلام گردید . همچنین بر اساس این قانون سهام انتفاعی عبارت است از سهامی که به صاحب سهام فقط اجازه دریافت قسمتی از منافع شرکت را می دهد و شخص صاحب سهام هیچ حقی نسبت به سرمایه شرکت مورد نظر ندارد ؛ این در صورتی است که سهم سرمایه به شخصی که صاحب آن می باشد ، اجازه دریافت منافع و یا بخشی از سرمایه شرکت را در زمان منحل شدن شرکت می دهد . همچنین این نوع از سهام برای شرکت هایی لحاظ می شود که بر اساس امتیازنامه موجود و اجازه تاسیس وظیفه دارند تا در پایان زمان امتیاز ، تمامی دارایی شرکت مورد نظر را به شخص امتیاز دهنده واگذار کنند .

به عنوان مثال : به ثبت رسیدن شرکت برای استخراج کردن از معدن : که در این خصوص بر اساس قراردادی که بین دولت و شخص صاحب پروانه استخراج و همین طور شرکت مربوطه بسته می شود ، شرکت مورد نظر متعهد می شود که پس از 15 سال از زمان اعطای امتیاز ، تمامی تاسیسات شرکت را به صورت مجانی به دولت مربوطه و یا شخصی که صاحب اصلی امتیاز می باشد ، مسترد نماید .

در نتیجه در صورت وجود این شرایط شرکت مورد نظر سعی بر این می دارد که در یک مدت زمان معین شده ، اصل سرمایه مربوط به صاحبان سهام را مستهلک کرده و به صاحبان سهام عودت دهد .

در این صورت نیز اگر اصل سرمایه موجود در مدت 10 سال مستهلک شده و عودت داده شده باشد ، اشخاص صاحب سهام تمامی سرمایه خود را که در شرکت مورد نظر قرار داده اند ، آن را مسترد کرده اند و به مدت 5 سال دیگر نیز منافع شرکت را دریافت می کنند .

اما لازم به ذکر می باشد که پس از به پایان رسیدن 15 سال ، بر دارایی شرکت دیگر حقی ندارند .

در نتیجه سهامی که آنها دارند ، سهم انتفاعی تلقی می شود که فقط به صاحبان سهام اجازه می دهد تا از منافع شرکت در مدت مشخص شده ، استفاده کنند . که در این صورت استهلاک و استرداد سرمایه نیز از منافع شرکت موجود ، برداشت می گردد .