انواع سهام در شرکتهای سهامی موضوعی است که در بطن این مقاله می خواهیم آن را بررسی کنیم .
سهام ها از نظر قانون تجارت به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از :
به سهام هایی که نام صاحب سهم در آن قید شده باشد ، سهام بانام گفته می شود . بر اساس ماده 40 قانون تجارت انتقال سهام بانام باید در دفتر ثبت شرکت ها به ثبت برسد و شخص انتقال دهنده و یا نماینده قانونی آن شخص باید انتقال را در دفتر مربوطه امضا کند .
اگر تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده باشد ، در این صورت باید نشانی کامل انتقال گیرنده نیز باید در دفتر ثبت سهام شرکت قید گردد و توسط انتقال گیرنده و یا وکیل قانونی او امضا شده باشد .
همچنین در این خصوص لازم به ذکر است که هر گونه تغییر اقامتگاه نیز باید به همان ترتیب به ثبت برسد و امضا شود . در صورتی که انتقالی بدون رعایت موارد ذکر شده در فوق صورت بگیرد ، از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد ارزش و اعتبار می باشد .
بر اساس ماده 39 سهام بی نام به صورت سند در وجه حامل تنظیم می گردد و مالک آن شخصی در نظر گرفته می شود که آن را دارد ، مگر اینکه خلاف آن اثبات گردد . نقل و انتقال این گونه سهام ها به قبض و اقباض به عمل می آید . به همین علت سهام بی نام به سهامی گفته می شود که نام صاحب سهم در آن درج نشده باشد و دارنده آن مالک و صاحب آن شناخته می شود .
همچنین نقل و انتقال این سهام به تحویل و دریافت منوط است و مستلزم هیچ گونه تشریفات ثبتی نیست . همچنین لازم به ذکر است که گواهی نامه موقت سهام بی نام در حکم سهام بانام می باشد و از نظر مالیات بر درآمد مشمول مقررات سهام بی نام می باشد .
سهام ممتاز نیز به سهامی گفته می شود که در مقایسه با سهام های دیگر از امتیاز و اولویت برخوردار می باشد . این امتیاز ها که باید در اساسنامه شرکت منعکس گردند و توسط مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام امضا شوند ، از قبیل زیر هستند :
1- تخفیف قایل شدن در پرداخت مبلغ اسمی سهام
2- اختصاص سود بیشتر به سهام ممتاز
3- پرداخت کردن مبلغ اسمی سهام به سهامداران ممتاز قبل از منحل شدن شرکت ، زمانی که موضوع انحلال مطرح باشد .
4- نظر دادن در خصوص تعیین مدیران شرکت یا توافق آرا سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی
5- استثنا قایل شدن سهامداران ممتاز از اعمال زیان عملکرد .
در این خصوص باید بگوییم که بر اساس ماده 42 هر شرکت سهامی می تواند بر اساس اساسنامه تا موقعی که شرکت منحل نگشته است ، بر اساس تصویب مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام ، سهام ممتازی را ترتیب دهد . امتیازات مربوط به این گونه سهام و نحوه استفاده از آن به طور واضح باید تعیین گردد .