یکی از تغییرات شرکت ها افزایش سرمایه می باشد .سرمایه شرکت ممکن است به دلایلی مثل نوسانات اقتصادی و بحران های مالی تغییر یابد و سرمایه اولیه شرکت افزایش یا کاهش یابد.در این صورت باید هیئت مدیره تغییر سرمایه را اعلام نماید و بازرس یا بازرسان نیز تایید نمایند.بعد از آن مجمع عمومی فوق العاده در مورد افزایش یا کاهش سرمایه تصمیم گیری می نماید.
شرکتهای سهامی، به‌طور کلی دارای شرایطی خاص هستند که بر اساس آنها می‌توانند سرمایه خود را افزایش یا کاهش دهند. از زمان تشکیل و ثبت این شرکت‌ها، دستورالعمل‌هایی توسط قانون برای این امور تدوین شده است.
اقدامات لازم برای افزایش سرمایه شرکت سهامی
برای افزایش سرمایه شرکت سهامی، لازم است تا این شرکت‌ها اقدامات خود را با دقت و به‌درستی انجام دهند. مواردی که در این راستا می‌توانند مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از:
- تعیین استراتژی مناسب: قبل از هر چیز، شرکت باید استراتژی مناسبی برای افزایش سرمایه خود اتخاذ کند. این استراتژی باید با موقعیت فعلی شرکت و بازار منطبق باشد.
- انتخاب منابع مالی مناسب: برای افزایش سرمایه، شرکت باید به دنبال منابع مالی مناسب باشد. این ممکن است شامل جذب سرمایه‌گذاران، وام‌ها یا فروش سهام جدید باشد.
- رعایت دستورالعمل‌های قانونی: شرکت باید دستورالعمل‌ها و قوانین مرتبط با افزایش سرمایه را رعایت کند تا از نظر حقوقی در مسیر صحیح حرکت کند.
- تبلیغات و بازاریابی موثر: اعلام افزایش سرمایه به بازار نیاز به یک استراتژی تبلیغاتی قوی دارد. این موضوع می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کرده و رونق افزایش سرمایه را تسهیل کند.
- شفافیت مالی: ارائه اطلاعات مالی شفاف و دقیق به مخاطبان، از جمله سرمایه‌گذاران، اهمیت زیادی دارد. این اطلاعات می‌توانند اعتماد را بالا برده و موجب جلب سرمایه‌گذاران جدید شوند.
با رعایت این نکات و اجرای موفقیت‌آمیز اقدامات، شرکت سهامی می‌تواند سرمایه خود را با اعتماد و توجه به اصول مدیریتی افزایش دهد.
نحوه افزایش سرمایه شرکت سهامی
شرکت ها برای افزایش سرمایه حداکثر پنج ماه از تاریخ تصمیم مجمع عمومی فرصت دارند.طبق ماده 162 لایحه قانونی 1347 باید در همان بازه زمانی افزایش سرمایه صورت گیرد.
هیئت مدیره وظیفه دارد که در هر نوبت بعد از افزایش سرمایه ظرف مهلت یک ماه و ضمن اصلاح اساسنامه ، میزان سرمایه افزایش یافته را برای آگاهی عموم به اداره ثبت شرکت ها اعلام نماید.همچنین افزایش سرمایه شرکت تا زمانی که سرمایه قبلی شرکت تادیه نشده است امکانپذیر نمی باشد.
همچنین مهلت استفاده سهامداران قدیمی از حق تقدم خود در پذیره نویسی حداقل شصت روز می باشد و نباید از آن کمتر باشد.براساس ماده 166 لایحه قانونی 1347 زمان شروع این مهلت از روزی که برای پذیره نویسی تعیین می شود می باشد.و در صورت عدم رعایت این مهلت رئیس و اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل مسئولیت دارند.
حتما بخوانید: ثبت شرکت سهامی خاص
نحوه افزایش سرمایه شرکت
به طور کلی می توان دو راه برای افزایش سرمایه شرکت سهامی در نظر گرفت
- صدور سهام جدید
- بالابردن مبلغ اسمی سهام موجود
افزایش سرمایه از طریق صدور سهام جدید
در صورت افزایش سرمایه شرکت از طریق صدور سهام جدید باید پذیره نویسی سهام جدید به موجب ورقه خرید سهام صورت گیرد که شامل نکات زیر می باشد :
- نام و موضوع شرکت
- آدرس و شماره ثبت شرکت
- سرمایه شرکت پیش از افزایش
- مبلغ افزایش سرمایه
- شماره و زمان اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید و مرجعی که آن را صادر نموده
- تعداد و نوع سهام تعهد شده و مبلغ اسمی سهام
- نام بانک و شماره حسابی که ارزش سهام در آن پرداخت می شود.
- مشخصات و نشانی کامل کلیه پذیره نویسان
- بعد از اینکه مدت پذیره نویسی و یا تمدید مهلت و انقضای آن تعیین شد ، هیئت مدیره حداکثر یک ماه فرصت دارد تا به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی نماید و تعداد سهام هرکدام از آن ها را تعیین و اعلام نمایند و مراتب آن را برای ثبت آگهی به مرجع ثبت شرکت ها اعلام نماید .چنانچه مقدار سهام خریداری شده از میزان افزایش سرمایه بیشتر باشد ، هیئت مدیره مکلف است علاوه بر تعیین تعداد سهام هر خریدار ، وجه سهام خریداری شده را به بانک برگرداند.
افزایش سرمایه از طریق بالابردن مبلغ اسمی سهام موجود
موارد افزایش سرمایه از این طریق شامل موارد زیر می باشد :
- پرداخت نقدی مبلغ اسمی
- تبدیل نمودن مطالبات نقدی به دست آمده اشخاص از شرکت به سهام جدید
- انتقال سود تقسیم نشده یا به دست آمده یا عوائد حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت
- تبدیل اوراق قرضه به سهام
حتما بخوانید: ثبت شرکت سهامی عام
افزایش سرمایه در شرکت های سهامی عام
در شرکت های سهامی عام بعد از اینکه در مورد افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید تصمیم گیری شد باید آگهی آن در روزنامه کثیر الانتشار شرکت چاپ شود تا عموم مردم از این موضوع مطلع شوند.این آگهی باید شامل موارد زیر باشد :
- دارندگان سهام بی نام برای اینکه گواهی نامه حق خرید سهامی که حق تقدم در خرید آن را دارند حداقل بیست روز مهلت دارند که به مراکزی که شرکت مشخص نموده است و در آگهی قید شده است مراجعه نمایند.
- گواهینامه های حق خرید برای دارندگان سهام با نام از طریق پست سفارشی ارسال می شود.
نکته : انتقال اندوخته قانونی به سرمایه ممنوع می باشد و هیئت مدیره موظف است هر بار که سرمایه شرکت افزایش می یابد حداکثر ظرف مدت یک ماه مراتب را علاوه بر اصلاح اساسنامه در آن قسمت که سرمایه شرکت افزایش یاقته است به مرجع ثبت شرکت ها اعلام نماید تا آگهی آن برای اطلاع عموم منتشر گردد.
حتما بخوانید: تغییر سرمایه شرکت
چرا باید به افزایش سرمایه در شرکت سهامی اهمیت داد؟
افزایش یا کاهش سرمایه در شرکت‌ها که با مسائل مرتبط به سود و زیان و فعالیت‌های تجاری آنها هم‌پیوند دارد، یک موضوع رایج و حیاتی است. این موضوع قابلیت بهره‌مندی از فواید بسیار زیادی را برای شرکت‌ها ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، کاهش سرمایه می‌تواند از انحلال شرکت جلوگیری کند.
شرکت‌ها برای تشکیل به یک حداقل سرمایه نیاز دارند؛ اگر سرمایه آنها از حداقل تعیین‌شده در قانون یا اساسنامه پایین‌تر باشد، باید یا به انحلال برسند یا سرمایه واقعی خود را کاهش دهند. همچنین، در صورت تبدیل به شرکت مادر، مقدار سرمایه باید افزایش یابد تا با مقدار مورد نیاز برای این گونه شرکت‌ها (حدود یکصد میلیارد ریال) سازگار شود.
شرکت‌ها ممکن است برای توسعه یا جلب اعتماد بانک‌ها جهت دریافت تسهیلات، سرمایه خود را افزایش دهند. اما قبل از هر اقدامی، توصیه می‌شود تا مسائل قانونی و مراحل مختلف با وکلای متخصص مشورت شود.
شرایط افزایش سرمایه شرکت های سهامی خاص و عام
تصمیم‌گیری درباره افزایش سرمایه شرکت به صلاحیت مجمع عمومی فوق‌العاده اختصاص دارد. تا زمانی که سرمایه پرداخت‌نشده شرکت تمام نشده است، افزایش سرمایه مجاز نیست. مجمع عمومی فوق‌العاده می‌تواند به هیات مدیره اجازه دهد تا در یک مدت معین (که نباید از پنج سال گذشته باشد)، سرمایه شرکت را افزایش دهد.
باید توجه داشت که اگر مجوز مجمع عمومی فوق‌العاده برای افزایش سرمایه ندهد، تصمیم هیات مدیره باطل است. همچنین، پس از افزایش سرمایه، هیات مدیره موظف است در یک ماه به همراه اصلاح اساسنامه و ثبت سرمایه جدید، این اقدامات را انجام دهد.
تغییر در اساسنامه شرکت نمی‌تواند اختیار افزایش سرمایه را به هیات مدیره بدهد. اگر چنین بندی در اساسنامه وجود داشته باشد، این بند و تصمیمات هیات مدیره مرتبط با آن باطل می‌شود و ممکن است موجب مسئولیت مدنی اعضای هیات مدیره شود.
تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی
چند نکته‌ی مهم در افزایش سرمایه شرکت
۱- افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی از طریق افزایش مبلغ اسمی سهام موجود، باید با رضایت کلیه‌ی سهامداران انجام شود، به ویژه صاحبان سهام. این اقدام جهت حمایت از حقوق سهامداران اقلیت صورت می‌گیرد
۲- در شرکتهای سهامی عام، پرداخت مبلغ اسمی سهام جدید به صورت نقدی انجام می‌شود. اما در شرکتهای سهامی خاص، این پرداخت می‌تواند به صورت غیرنقدی نیز امکانپذیر باشد.
۳- انتقال اندوخته‌های قانونی شرکت به سرمایه ممنوع است.
حق تقدم خرید سهامداران در افزایش سرمایه در صورت نیاز به افزایش سهام توسط شرکت، سهامداران با توجه به نسبت سهامی که دارند، حق تقدم خرید دارند. به این ترتیب، باید حداقل ۶۰ روز به آنها فرصت داده شود تا از این حق استفاده کنند. این حق قابل نقل و انتقال است و سهامداران قدیمی می‌توانند آن را به دیگران انتقال دهند. عدم رعایت حق تقدم خرید سهامداران می‌تواند جرمی محسوب شود، طبق بند ۱ ماده ۲۶۲.
حسن سپردن امور حقوقی به یک موسسه حقوقی مجاز در مواردی که مسائل تجاری مرتبط با موارد کیفری باشد، حائز اهمیت است. وکلای بخش کیفری نیز می‌توانند در مسائلی از قبیل افزایش سرمایه به عنوان یک موضوع تجاری با مسائل کیفری مشورت دهند. موسسه حقوقی تکسفیر می تواند تمامی این مراحل را در کنار شما انجام دهد.
حتما بخوانید: تبدیل و انتقال سهام در شرکت سهامی
گواهینامه حق خرید سهام جهت افزایش سرمایه شرکت
گواهینامه حق خرید سهام، برای افزایش سرمایه شرکت صادر می‌شود و باید شامل موارد زیر باشد:
۱- نام، شماره ثبت، و مرکز اصلی شرکت. ۲- مبلغ سرمایه فعلی و همچنین مبلغ افزایش سرمایه شرکت. ۳- تعداد و نوع سهامی که دارنده گواهینامه حق خرید آن را دارد، با ذکر مبلغ اسمی سهم و حسب مورد مبلغ اضافه ارزش آن. ۴- نام بانک و مشخصات حساب سپرده‌ای که وجوه لازم باید در آن پرداخت شود. ۵- مهلتی که طی آن دارنده گواهینامه می‌تواند از حق خرید مندرج در گواهینامه استفاده کند. ۶- هر گونه شرایط دیگری که برای پذیره‌نویسی مقرر شده باشد.
لازم است بدانید که گواهینامه حق خرید سهم باید به همان ترتیبی که برای امضا اوراق سهام شرکت مقرر است، امضا گردد.
روند افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی بر اساس قانون باید در روزنامه آگهی شود. بر اساس ماده ۱۶۹ لایحه اصلاح قانون تجارت، در شرکتهای سهامی خاص، پس از اتخاذ تصمیم راجع به افزایش سرمایه قانونی از طریق انتشار سهام جدید، مراتب باید از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی‌های مربوط به شرکت در آن منتشر می‌شود، به اطلاع صاحبان سهام برسد.
همچنین بر اساس ماده ۱۷۰ لایحه، در شرکتهای سهامی عام، پس از اتخاذ تصمیم راجع به افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید، باید آگهی به نحو مذکور در ماده ۱۶۹ منتشر و در آن قید شود که صاحبان سهام بی‌نام برای دریافت گواهینامه حق خرید سهامی که حق تقدم در خرید آن را دارند، ظرف مهلت معین که نباید کمتر از بیست روز باشد، به مراکزی که از طرف شرکت تعیین و در آگهی قید شده؛ مراجعه کنند. برای صاحبان سهام با نام، گواهینامه‌های حق خرید توسط پست سفارشی ارسال می‌شود.
برای سرمایه شرکت در قانون حداکثری تعریف نشده و تا میزان دلخواه قابل افزایش است، اما سرمایه شرکتهای سهامی دارای حداقل است.
نکته‌ی مهم: هر گونه تغییر در میزان سرمایه باید در سامانه اداره ثبت وارد و سپس آگهی آن در روزنامه رسمی چاپ شود.
سوالات متداول
-
چه مدت زمانی برای افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص در نظر گرفته شده است؟
شرکت‌ها برای افزایش سرمایه حداکثر پنج ماه از تاریخ تصمیم مجمع عمومی فرصت دارند. این مدت به موجب ماده 162 لایحه قانونی 1347 تعیین شده است.
-
چه وظیفه‌ای بر عهده هیات مدیره قرار دارد پس از افزایش سرمایه و اصلاح اساسنامه؟
هیات مدیره باید ظرف یک ماه از تاریخ افزایش سرمایه و اصلاح اساسنامه، میزان سرمایه افزایش یافته را اعلام کند و این اطلاعات را به اداره ثبت شرکت‌ها جهت اطلاع عموم ارسال کند.
-
چه محدودیت‌هایی برای افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص وجود دارد؟
افزایش سرمایه تا زمانی که سرمایه قبلی پرداخت نشده باشد، ممکن نیست. همچنین، مهلت استفاده از حق تقدم برای سهامداران قدیمی حداقل شصت روز است.
-
چگونه مهلت استفاده از حق تقدم در افزایش سرمایه مشخص می‌شود؟
مهلت استفاده از حق تقدم برای سهامداران قدیمی حداقل شصت روز می‌باشد. ماده 166 لایحه قانونی 1347 زمان شروع این مهلت را تعیین می‌کند.
-
چگونه اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه از طریق صدور سهام جدید باید آگهی شود؟
آگهی شامل اطلاعاتی نظیر نام و موضوع شرکت، میزان سرمایه قبلی، میزان افزایش سرمایه، شماره و زمان اجازه انتشار، و سایر اطلاعات مربوطه باید در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر شود.