ادغام شرکت ها ابزاری است برای رشد و توسعه آنها . شرکت ها به دلایل متفاوتی تصمیم به ادغام شدن می گیرند که از جمله این دلایل می توان به حذف کردن رقبا و داشتن سهم بیشتری از بازار اشاره کرد .
ادغام در لغت به معنای فرو بردن و در هم فشردن دو چیز در هم است و ادغام شرکت ها به معنای پیوستن دو یا چند شرکت به هم است به طوری که یک شرکت جدید را ایجاد کنند و یا به عبارت دیگر ادغام شرکت ها به معنای این است که یک شرکت خریدار یک شرکت هدف را انتخاب می کند و آن را جذب می کند بدون اینکه شخصیت حقوقی شرکت خریدار حذف شود در حالی که شخصیت حقوقی شرکتی که هدف واقع شده است حذف می شود .
1- ادغام عملی : که به منظور خرید سهام و دارایی های یک شرکت توسط شرکتی دیگر است به طوری که شخصیت های حقوقی طرفین حذف نمی شود .
2- ادغام قانونی و یا به عبارت دیگر ادغام واقعی : این نوع ادغام نیز به معنای خرید دارایی ها و سهام های یک شرکت توسط شرکت دیگر است بااین تفاوت که شخصیت حقوقی شرکتی که خریدار است ثابت می ماند اما شخصیت حقوقی شرکتی که توسط خریدار خریده می شود حذف می گردد .
1- روش افقی : در این روش شرکت های رغیبی که محصول یکسان دارند و در یک منطقه جغرافیایی هستند مورد تصاحب قرار می گیرند که هدف از این نوع ادغام به دست اوردن قدرت در بازار و افزایش دادن میزان سهم در بازار است .
2- روش عمودی : در این روش از ادغام شرکت هایی که از نظر شرکت های تصاحب کننده با ارزش تلقی می شوند مورد تصاحب قرار می گیرند که هدف از این نوع ادغام صرفه جویی کردن در هزینه خرید و فروش و توزیع می باشد .
3- روش ناهمگون : در این روش نیز شرکت های از نوع خریدار وارد همه صنایع سود آور می شوند و شرکت هایی را که نامرتبط هستند (یعنی هیچ شباهتی در هدف و زمینه فعالیت به یکدیگر ندارند) را خریداری می کنند .
1- با توجه به ماده 105 قانون برنامه 5 ساله : مادامی که ادغام شرکت های تجاری در چهارچوب اساسنامه آن شرکت انحصار ایجاد نکند مجاز است .
2- کلیه حقوق مربوط به یک شرکت با شرکتی که می خواهد ادغام شود یعنی به شرکت جدید منتقل می شود .
3- سرمایه شرکتی که از این ادغام حاصل شده است یعنی تمامی سرمایه شرکت های ادغام شده در آن مطابق با ماده 48 قانون مالیات های مستقیم معاف می شوند .
4- در ادغام های یک جانبه شخصیت حقوقی شرکتی که خریداری شده از بین می رود در صورتی که شخصیت حقوقی شرکت خریدار ثابت باقی می ماند اما در ادغام های دو جانبه شخصیت حقوقی شرکت های ادغام شونده از بین می رود و شخصیت حقوقی جدیدی به وجود می اید .
5- مطابق با قوانین حاکم بر ایران ادغام شرکت های تجاری بدون اجازه قانون گذار امکان پذیر نیست .
در این مقاله به بررسی و توضیح معنای ادغام در لغت و مفهوم ادغام شرکت ها و انواع انها و همچنین به قوانین مربوط به ادغام در ایران و روش های ادغام پرداختیم و در مقالات بعدی قصد بررسی موضوعات دیگری را در زمینه ادغام شرکت های تجاری خواهیم داشت .